En an sol Depero voll va lait ver en doi moment, de Provinzal amministrazion hòt unterstraichen gabellt abia as enviregeat s gem bèrt en de Ausònderautonomi van Trentin, zòmm petn Sudtirol ont s “zòmmhaus” va de Region.
S miast enviregea’ de òrbet ver za unterstitzn de kultur va de autonomi ont ver za mòchen greaser kemmen en de lait s verstea’ sa , turch de òrbetn va de belt va de schual ont van learnen de stòttkear.
Ber denken “as en vil lait hom se gariart” petn Asar, de Associazione studi autonomistici regionali, as no en bèltkriag hòt trong de lait za lòng se hearn ver za klòffen iber en Statut va autonomi ont iber en de grint va de Kostituzion va de inser Autonomi. De trentiner gamoa’schòft miast enviretrong de sèll zòmmòrbet as abia rif gahòp hòt s guat va òlla. Ont men miast lebet hòlten de prinzipn va de idea va Degasperi: selberregiar abia vourstea’, guata amministrazion, guata zòmmòrbetn pet de òndern lender.
Petn Sudtirol de zòmmòrbet van leistn 50 jor va Statut mu gabiss enviregea’. De platz ont de plinder za tea’ s valn gabiss nèt. De Region, “an plòtz va zòmmòrbet”, Eusalp, der Gect Euregio as pet de sai’na 10 jor bèckslt de sai’ istituzion. S barn gem drai bichtegen momentn biderzòmmòrbetn zòmm pet de òndern lender ont der minister van Regionalòrbetn ont Autonomi Mariastella Gelmini, ka Wien, Rom ont Bruxelles, ver za unterstraichen abia as bichte ist de Ausònderautonomi ver òlla.
Der To va de Autonomi, ist zan leistn tsòk kemmen, ist an moment ver za vaiern der to en beil as untertschrim kemmen ist der internazional oa’negea’ as guata burtzn gaborven hòt ver de zukunft van Trentin.
Bail en sèll to hòt klòfft der professor Fulvio Cortese pet de sai’ lectio “Autonomia e buona amministrazione: l’attualità di un nesso imprescindibile”.
De Provinzalamministrazion hòt gèltsgott tsòk en prefetto Sandro Lombardi, schoa’ regiarkommissar ver en Trentin, en beil as gem kemmen ist de Aquila va San Venceslao. Ver za hom enviretrong de sai’ òrbet pet sensibilitet ont professionalitet, ont ver za hom bèrt gem en prinzip va de leal zòmmòrbet as ist s hèrz va de zòmmòrbet zbischn òlla de istituzionen”.
Ibersetz gamòcht van Sprochtirl va de Tolgamoa'schòft Hoa Valzegu' ont Bersntol
(Traduzione a cura dello Sportello linguistico della Comunità Alta Valsugana e Bersntol)
