In a Depero Saal obarvoll pitt laüt da provintziàl Vüarom hatt geböllt untarstraichan bia gem vèrt dar spetziàl autonomì von Trentino alle pittnåndar saibe a bege zo macha.
Ma mocht sichar vürgian zo macha vorstìan garècht in laüt bazzez iz di kultùr vodar autonomì, arbatante vor ditza in di schualn un abelirnante di pürgar.
Gedenkhante da “groaz bevengung vo laüt” boda iz gest Asar, di Feroine boda, dòpo in zboate bèltkriage hatt augehaltet di autonomì in di djar boda iz khent geschribet dar Statùtt un izta khent nidargelekk dar kostitutzionàl grunt vodar ünsar Autonomì, da trentinar kamòuschaft hatt in dovér “zo traga hoach” di sèlln idee zo arbata alle pittnåndar vor daz guat vo alln. Haltante vest bazta hatt vorstånt Degasperi: sèlbartredjarnse iz “verantvortung”, guata vüarom, vorstìanse un mittarbatn pinn åndarn lentar.
Pinn Südtirol mochtma sichar gian vür z’arbata haltante kunt von naüng boda soin khent inngevüart in Statùtt in di lestn 50 djar. Di plètz un di struméntn zo magaz tüan mengln sichar nèt. Di Redjong, “strategesche platz z’arbata pittnåndar” Eusalp, dar Gect von Euregio boda hatt zen djar un est khint vornaügart. ’Z bartnda soin dena drai bichtege stèpfln boda bartn khemmen auzgeredet di sachandarn zbisnen in lentar dar minister vor di redjonàln sachandarn un di autonomìan Mariastella Gelmini a Viena a Roma un a Bruxelles, zo mercha in internatzionàl vèrt boda hatt da spetziàl Autonomì.
Dar Tage vodar Autonomì, izta khent khött an lestn, iz an okasiong o zo gedenkha in internatzionàl akòrd boda hatt gelekk an starchan grunt von di zukunft von Trentino.
Zbisnen alln in sèlln boda håm genump di rede dar universitàr profesór Fulvio Cortese hatt gehalte a rede boda hatt gehatt azpe titl: “Autonomia e buona amministrazione: l’attualità di un nesso imprescindibile”.
Da provintziàl Vüarom hatt khött vorgèllz Gott in prefèkt Sandro Lombardi, boda sa iz gest komisardjo von Governo vor in Trentino, boden i khent darkhennt di “Aquila di San Venceslao” vor soinar groazan professionèll arbat gemacht vor soin åmt un zo haba gètt vèrt “in printzipio vodar mittarbatn ke ’z iz dar khèrn vodar pintom boda lekk panåndar alle di istitutziongen”.
Übarsetzt von Schaltarle vor di zung von Toalkamou vodar Zimbar Hoachebene
(Traduzione a cura dello Sportello linguistico della Magnifica Comunità degli Altipiani Cimbri)
